Ko te mea tuatahi, he aha te tapuwae waro?
Ko te tikanga, ko te tapeke o nga haurehu kati kōtuhi (GHG) – penei i te hauhā me te mewaro – ka hangaia e te tangata takitahi, te huihuinga, te whakahaere, te ratonga, te waahi, te hua ranei, e kiia ana he rite te waro hauhauora (CO2e). He tapuwae waro nga tangata takitahi, me nga kaporeihana. He tino rereke nga pakihi katoa. I te ao katoa, he tata ki te 5 tana te tapuwae waro.
Mai i te tirohanga pakihi, ma te tapuwae waro e mohio ai tatou ki te nui o te waro ka puta mai i a tatou mahi me te tipu. Ma tenei mohiotanga ka taea e tatou te tirotiro i nga wahanga o te pakihi e whakaputa ana i nga tukunga GHG, me te kawe mai i nga otinga hei tapahi.
No hea te nuinga o o tukunga waro?
Tata ki te 60% o a maatau whakangao GHG ka ahu mai i te hanga i nga roopu matua (whaea ranei). Ko tetahi atu 10-20% o a tatou tukunga ka ahu mai i te whakaputanga o to tatou kete, tae atu ki nga kaata kaata kei waenganui o te pepa wharepaku me nga tauera kihini. Ko te 20% whakamutunga ka ahu mai i nga kaipuke me nga tuku, mai i nga waahi hangahanga ki nga tatau o nga kaihoko.
He aha ta tatou mahi hei whakaiti i te tapuwae waro?
Kua whakapau kaha matou ki te whakaiti i a matou tukunga!
Nga hua waro iti: Ko te whakarato i nga hua waro totika, iti ki nga kaihoko tetahi o a maatau kaupapa matua, na reira ka tukuna noa e matou etahi atu hua kopa muka muka.
Nga waka hiko: Kei te whakawhiti taatau whare putunga ki te whakamahi waka hiko.
Pūngao Whakahou: I mahi tahi matou me nga kamupene hiko whakahou ki te whakamahi i te kaha whakahou i to maatau wheketere. Inaa, kei te whakamahere matou ki te taapiri i nga panui solar ki to maatau tuanui awheawhe! He tino harikoa kei te whakarato te ra i te 46% o te kaha o te whare inaianei. A koinei noa ta matou mahi tuatahi ki te whakangao kaakaariki.
Ko te pakihi he waro korewa ina inehia e ratou o ratou tukunga waro, katahi ka whakahekehia, ka whakahekehia ranei te rahinga rite. I tenei wa kei te mahi matou ki te whakaheke i nga tukunga ka puta mai i to maatau wheketere ma te whakanui ake i te whakamahinga o te kaha whakahou me te kaha o te kaha. Kei te mahi ano matou ki te ine i a matou whakahekenga tukunga o te GHG, ka mau tonu tenei mea hou i a matou e kawe mai ana i nga kaupapa hou e pai ana ki te ao!
Te wa tuku: Akuhata-10-2024
